Belang van mondhygiëne en preventieve mondzorg

Mondzorg

Het is normaal om de tanden twee keer daags te poetsen. Uit een enquête blijkt dat ongeveer 80% van de volwassenen tweemaal daags tanden poetst. Vrouwen en hoger opgeleiden poetsen relatief het meest. Tweemaal per dag poetsen is normaal voor ongeveer 80% van de 9-jarigen, maar neemt af naar 60 tot 70% voor 21-jarigen. Kinderen en jong volwassenen poetsen minder vaak als ze een lager sociaal economische klasse hebben en hebben bovendien vaker een ongezond voedingspatroon. Helaas hebben zij ten opzichte van mensen uit een hogere sociaal economische klasse vaker gaatjes.

Poetstijd

Het belangrijkste is dat men een vast moment op de dag heeft waarop het tandenpoetsen gebeurt. Voor het slapen gaan, is een belangrijk moment omdat gedurende de nacht er minder tot geen natuurlijke reiniging is door speeksel en tong. Dit geldt zeker als men met de mond open slaapt. Niet alleen voor het slapen gaan is een belangrijk moment, ook bij het opstaan moet er gepoetst worden. In de ochtend ruiken we meestal niet zo fris uit de mond bovendien zal gedurende de dag de mond worden ‘aangevallen’ door allerlei invloeden zoals suiker. Op het moment dat er zuur wordt geconsumeerd, zou het verstandig zijn om even te wachten met poetsen. Wacht tussen het eten/drinken van zuur en het poetsen een half uur tot een uur met tandenpoetsen zodat er geen (bescherm)laag van de tanden wordt verwijderd. Het is nog onduidelijk of het wachten met poetsen echt nut heeft of dat de tong die immers ook over de tanden heen schuurt hetzelfde effect bewerkstelligd als tandenpoetsen.

Risico gaatjes

Drie tot vier keer poetsen op een dag kan nodig zijn indien men een verhoogd risico heeft op gaatjes. Of u een verhoogd risico heeft, kan uw tandarts en/of mondhygiënist bepalen. Daarbij wordt bekeken hoe vaak u gaatjes heeft gehad en of er gaatjes in ontwikkeling zijn. Deze gegevens worden gehouden naast de rest van uw levensstijl. Het aantal keer verhogen van de poetsfrequentie kan dan nodig zijn om vooral de fluoride vanuit de tandpasta met regelmaat aan te brengen. De derde en vierde keer poetsen kan dan midden op de dag worden uitgevoerd, bijvoorbeeld gedurende de middagpauze of na het werk/school.

Per poetsbeurt zal in elk geval twee minuten lang gepoetst moeten worden, wil de fluoride zijn werk kunnen doen. Wil je echt grondig poetsen, dan duurt een poetsbeurt toch echt langer. Helaas poetsen veel mensen maar een paar seconden zonder dat ze het door hebben. Daarom is het handig om met een timer te poetsen. Na het poetsen kan er gespoeld worden met een klein beetje water. Na het spoelen het speeksel en de tandpasta ('slurry') weer uitspugen.

Methodes

Met name met de handtandenborstel zijn er verschillende methodes om te poetsen. Zo kennen we de schrobmethode en dit is nog steeds de bekendste. Deze methode wordt vaak aan kinderen geleerd maar op oudere leeftijd is dit een te ruwe methode. Kinderen leren dit omdat hun motoriek vaak nog niet goed genoeg is om een andere techniek te doen. Daarom is het verstandig om begeleiding te vragen aan de mondhygiënist gedurende verschillende leeftijden. Kinderen tot tien jaar kunnen nog niet geheel zelf poetsen en zal de ouder moeten napoetsen. Ook het napoetsen is niet altijd even eenvoudig en ook daarvoor kan de mondhygiënist begeleiding geven. Zeker bij het doorbreken van de blijvende kiezen rond de leeftijd van zes jaar.

Naast de schrobmethode bestaat de bass-methode. Deze methode verwijderd meer plak langs de randen van het tandvlees, precies daar waar plak begint te groeien. Deze methode kan redelijk goed tandvleesontstekingen voorkomen. Bij de bassmethode wordt de borstel schuin op overgang van tand naar tandvlees geplaatst en wordt zachtjes bewogen om poetstrauma te voorkomen. Deze methode is moeilijker aan te leren dan de schrobmethode en daarom investeren mondhygiënisten hier aardig wat tijd in.

Is er onverhoopt toch schade ontstaan door een te ruwe poetsmethode dan moet de poetsmethode aangepast worden naar een minder kwetsbare bijvoorbeeld de rol-methode en de circulaire methode. Maar ook deze methode kan schade geven als het niet goed uitgevoerd wordt en is het dus van belang dat ook deze methode op de juiste wijze wordt aangeleerd.

Elektrisch poetsen

Elektrisch poetsen wint steeds meer terrein. Binnen de elektrische borstels onderscheiden we sonisch poetsen, oscillerend en oscillerend pulserend poetsen. Van de laatste is wetenschappelijk aangetoond echt beter te zijn dan met de hand poetsen omdat het meer plak verwijderd. Maar ook deze poetstechniek vergt veel begeleiding in de stoel van de mondhygiënist om het goed uit te kunnen voeren. Want ook met een super goede tandenborstel kan men slecht poetsen.

Moderne elektrische tandenborstel beschikken over een druksensor. Deze licht op of geeft een andere waarschuwing als te hard op de borstel wordt gedrukt. Andere snufjes zijn verschillende poetsstanden. Helaas is er op elke borstel eigenlijk maar een poets stand die je echt nodig hebt; de normale poets stand. Trap niet in de flauwekul van de polijst en de whitening standen, want dit voegt echt niks toe, sterker nog, het poetst minder goed.

Tegenwoordig kan men ook poetsen met blue tooth en een app. De allerlaatste versie elektrische tandenborstel wordt zo eigenlijk een digitale tandenborstel waarbij men precies weet welk gedeelte van het gebit al wel en niet gepoetst is. Niet alleen in technische snufjes maken elektrische tandenborstel onderscheid maar ook de opzetborsteltjes zijn er in verschillende vormen. Zo zijn er borstelkopjes met schuine haren waardoor er meer plak zou worden verwijderd en extra zachte haren. Ook hierbij geldt; het polijstborsteltje is eigenlijk onzinnig en is echt niet bedoeld om dagelijks mee te poetsen.